صورت فلکی برساوش

يكي از صـورفلكي بزرگ نيمكره شمالي ، صورت فلكي برساوش است و به ترتيب ما بين ميل۳۱ ، ۵۱ درجه و بعد ۴h ۵۰m و۱ h ۳۰ m قرار گرفته است. و داراي يك ستاره از قدر دوم ، ۱۰ ستاره تا قدر چهارم ، ۳۴ ستاره تا قدر پنجم و مساحتي حدود ۶۱۵درجه مربع مي‌باشد و داراي اجرام ستاره‌اي و غير ستاره‌اي جالبي نظير ، ستاره الغول و … مي‌باشد . نام‌هاي ديگر اين صورت فلكي عبارتند از برشاوش ، برساوس ، پرسئوس ، فرساوس ، برنده سرديو مي‌باشد و نام اساطيري خداوند حامي پارسيان در يونان ، جواني كه شاهزاده خانم "امراه المسلسه" را از چنگال غول نجات داد ، را بر روي اين صورت فلكي نامگذاري نمودند .

طریقه ی پیدا کردن صورت فلکی برساوش:

اگر شبي كاملا تاريك از منزل خارج شده به سمت جنوب آسمان نگاه كنيد پس از آنكه چشمانتان به تاريكي عادت كرد اولين چيزي كه توجهتان را جلب مي كند جاده اي مات و شيري رنگ از نور است كه از افق جنوبي آسمان آغاز شده و سپس در افق شمالي فرو مي رود.اين همان راه شيري يعني كهكشان ماست.
در مسير اين جاده زيبا صورت فلكي هاي زيادي وجود دارد كه هر كدام به نوعي جلوه گري هاي خود را دارند.
يكي از آنها صورت فلكي برساوش است كه هر سال ميهمانان آسمان را در بارش شهابي برساووشي به خود جلب مي كند. اين صورت فلكي از ستاره هاي چندان پرنوري تشكيل نشده است ولي ستاره هاي بسياري دارد كه همگي قسمتي از نوار مه آلود كهكشانند و اين جاده مه آلود در آسمان به پيدا كردن اين صورت فلكي كمك مي كند. برساووش در بيشتر شبهاي سال در آسمان درنزديکي ذات الكرسي نمايان است.
در اين فصل (تابستان نیمکره ی شمالی) بعد از ساعت يك بامداد كاملا بالاي افق شمال شرقي قرار دارد.براي پيدا كردن آن مي توانيد از دو ستاره ضلع پاييني زاويه تقريبا عمود ذات الكرسي استفاده كنيد.با امتداد دادن اين دو ستاره مي توانيد به پرنورترين ستاره اين صورت فلكي به نام راس الغول برسيد.

اجرام ستاره‌اي و غير ستاره‌اي :

ستاره‌ي آلفا- برساوش

ستاره‌ي آلفا- برساوش با مرفق الثريا ( جنب البرساوش ) ستاره‌اي از رده طيفيF5 با قدر۸/۱ است درخشندگي آن حدود ۶۰۰۰ برابر خورشيد می باشد . در فاصله حدود۶۲۰ سال نوري از ما واقع شده است و به همراه ستاره‌ي آلفا- دب‌اكبر ، سي و دومين ستاره درخشان ، آسمان را تشكيل مي‌دهند .

اپسيلون- برساوش

از درون تلسكوپهاي كوچك به سختي مي‌توان همدم كم نورتر ستاره‌ي رشته اصلي اپسيلون- برساوش را كه از رده طيفيB0.5 است تفكيك نمود . مولفه كم‌نور تر داراي درخشندگي ظاهري ۱/۸ و مولفه پر نور تر يا اپسيلون- برساوش از قدر ۲/۸۹ است .جدايي زوايه آنها حدود ۸/۸ ثانيه قوسي و زاويه موقعيتشان ۱۰ درجه است .

زتا- برساوش

ديگر زوج ستاره‌اي ، ستاره پنج گانه زتا- برساوش است كه مولفه AB آن به ترتيب داراي قدر ۹/۲ (A) و ۵/۹ (B) هستند و جدايي زاويه‌اي آنها ۱۲/۹ ثانيه و زوايه موقعيتشان ۲/۸ درجه است . ستاره C مولفهAC داراي قدر ۳/۱۱ است و جدايي زوايه‌اي حدود ۳۲/۸ ثانيه قوسي و زاويه موقعيتي برابر با ۲۸۶ درجه تشكيل مي‌دهد و مولفه بعدي AD است كه در آن ستاره‌ي D داراي قدر ۹/۵ و زاويه موقعيتي برابر با ۱۹۵ درجه و جدايي زاويه ای ۲/۹۴ را با ستاره A تشکيل می دهد .
در انتها مولفه AE متشكل از ستاره‌اي از قدر ۱۰/۲(E) است . كه جدايي زاويه ای و زاويه موقعيتش نسبت به ستارهA به ترتيب۱۲۰/۳ ثانيه و ۱۸۵ درجه خواهد بود.

اتا- برساوش

ستاره دوتاي جالب ديگر ستاره‌ي اتا- برساوش است كه هر مولفه با قدرهاي ۳/۳ تا۵/۸ تشکيل شده است و جدايي زاويه ای برابر با ۳/۲۸ ثانيه قوسی و زاويه موقعيتی برابر با ۳۰۰ درجه تشکيل می دهد .

بتا- برساوش

از جمله ستارگان متغير جالب در اين صورت فلكي ستاره بتا- برساوش يا الغول است كه يكي از معروفترين ستارگان متغير آسمان مي‌باشد . دو ستاره با تناوب۲/۸۷ روز به گرد يكديگر مي‌چرخند و در اين حالت تغييرات درخشدگي آن از ۲/۱ تا ۳/۴ تغيير مي‌كند . درضمن ستاره الغول ، سر دسته متغيرهاي الغولي (Algol) نيز مي‌باشد كه يكي مجموعه دوتايي گرفتي است .

AW- برساوش

ستاره متغير ديگر در اين صورت فلكي ستاره AW- برساووش است که متغييری قيفاووسی است و تغييرات قدر آن از ۷/۱ تا ۷/۸ می باشد که در طول ۶۴/۶ روز انجام می گيرد .

(NGC 1039) M34

خوشه بازي است كه به راحتي از درون تلسكوپ هاي كوچك قابل مشاهده است . اين خوشه درخشان و بزرگ است قطر آن حدود ۳۵دقيقه و قدر آن حدود ۵/۲ است و بيش از ۶۰ ستاره دارد . در يك آسمان تاريك حتي به كمك چشم غير مسلح نيز مي‌توان آن را يافت و ستارگان آن حتي از دورن دوربين‌هاي دو چشمي نيز قابل تفكيك هستند.

NGC 869 , NGC 884

خوشه‌هاي دوگانه x و h از معروفترين اجرام خوشه‌اي نيم كره شمالي نيز هستند و از زمان باستان شناخته شده‌اند و نخستين بار اختر شناسان يوناني ابرخوس آن فهرست نموده است و خوشه x وh در فهرست NGC به ترتيب نامهاي NGC 869 , NGC 884 نامگذاري شده‌اند .و قدر ظاهری آنها به ترتيب ۴/۴ و ۳/۴ است و ابعاد ظاهری ای برابر با ۳۰ دقيقه قوسی دارند .اين دو خوشه در فاصله‌اي حدود ۷۰۰۰ سال نوري از ما گرفته‌اند و خوشه‌هاي جواني هستند كه به ترتيب سنشان ۲/۳ و ۶/۵ ميليون سال است .

M76

سحابي سياره نماي M76 در سال ١٧٨٠ توسط پيير مچين كشف شد . اين سحابي يكي از كم نورترين اجرام مسيه است .اين سحابي به "سحابي دمبل كوچك"نيز شهرت دارد , از ديگر القاب اين سحابي "سحابي چوب پنبه " , " سحابي پروانه", " سحابي دمبل "است . در فهرست NGC اين داراي دو نام است چونكه گمان بر اين بود كه سحابي , يك سحابي دوگانه با دو مولفه مي باشد.اين فرضيه توسط ويليام هرشل مطرح شده بود وي نام مولفه دوم را HI.193 ناميده بود ابعادي حدود ۲۹۰*۶۵ثانيه است و قدر آن حدود 2/12 مي‌باشند .
يكي از دلايل شهرت صورت فلكي برساوش وجود بارش شهابي ساليانه بر ساوش است كه در ايام تابستان نيمكره شمالي اتفاق مي‌افتد .دوره فعاليت اين بارش نسبتاً پهن بوده و اوج آن در روز ۲۱/۲۲ مرداد هر سال روي مي‌دهد و در اين ايام مي‌توان حدود 60 شهاب در ساعت بعد از نيمه شب در آسمان مشاهده كرد . شهاب هاي اين بارش تند و درخشان هستند و برخي اوقات از خود ردي بجاي گذراند . رنگ شهابهاي اين بارش معمولاً زرد يا زرد ـ نارنجي است.
از جمله اجرام دیگری که در محدوده ی این صورت فلکی وجود دارند می توان به کهکشان ها ، سحابی ها و خوشه های باز ستاره ای اشاره کرد.

کهکشان ها:

خوشه های باز ستاره ای:

سحابی ها:

سحابی های سیاره نما:

همچنین در ص.رت فلکی ستاره های دوگانه ی بسیاری وجود دارد.
منبع:http://ghoghnus.coo.ir

---

تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله